dehli sultanlığı ne demek?

Delhi Sultanlığı

Delhi Sultanlığı, 1206 ile 1526 yılları arasında Kuzey Hindistan'da hüküm süren beş farklı Türk-Afgan kökenli hanedanın kurduğu devletlere verilen isimdir. Bu hanedanlar sırasıyla şunlardır:

1. Kölemenler/Memlükler (1206-1290): Türk kökenli asker köleler (kölemenler) tarafından kurulmuştur. Kutbeddin Aybek, bu hanedanın kurucusudur.

2. Halacılar (1290-1320): Sultan Alaeddin Halaci döneminde en parlak dönemini yaşamıştır. Moğol istilalarına karşı başarılı savunmalar yapılmıştır.

3. Tuğluklar (1320-1414): Gıyaseddin Tuğluk tarafından kurulmuştur. Muhammed bin Tuğluk döneminde devletin sınırları genişlemiş ancak yönetimde sorunlar yaşanmıştır.

4. Seyyidler (1414-1451): Timur'un Hindistan'ı istilası sonrası zayıflamış bir dönemde hüküm sürmüşlerdir.

5. Lodilər (1451-1526): Afgan kökenli bir hanedandır. İbrahim Lodi, Babür tarafından Panipat Savaşı'nda yenilgiye uğratılarak Delhi Sultanlığı'na son verilmiştir.

Önemli Özellikleri:

• İslam'ın Yayılması: Delhi Sultanlığı, Kuzey Hindistan'da İslam'ın yayılmasında önemli rol oynamıştır.
• Mimari ve Kültür: Hint ve İslam mimarisi sentezlenerek özgün eserler ortaya çıkmıştır. Kutub Minar bu dönemin önemli yapılarından biridir.
• Ekonomi: Tarım ve ticaret önemli gelir kaynaklarıydı.
• Divan Teşkilatı: Merkeziyetçi bir yönetim anlayışı benimsenmiş ve devlet işleri divan adı verilen kurullarda yürütülmüştür.
• Timur İstilası: 1398'de Timur'un Hindistan'ı istilası, Delhi Sultanlığı'nı zayıflatmıştır.

Sonuç:

Delhi Sultanlığı, Kuzey Hindistan tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. İslam'ın bölgede yayılmasına, kültürel etkileşime ve yeni bir mimari tarzın ortaya çıkmasına öncülük etmiştir. Ancak iç çekişmeler, Moğol tehdidi ve Timur'un istilası gibi nedenlerle zayıflayarak 1526'da Babür tarafından yıkılmıştır.